ఇక కొద్ది రోజులలో కొత్త సంవత్సరం రాబోతున్నది. కొత్త సంవత్సరాన్ని మన తెలుగు వారందరు సంవత్సరాది, ఉగాది, యుగాది అని పిలుస్తారు. ఇదివరకు చెప్పినట్లుగానే, కాలము రెండు రకాలుగా భావించబడుతూ ఉంది. దృశ్యమాన జగత్తులో మనమందరము ఉన్నకాలాన్ని ఖండకాలమంటారు. అంటే, లిప్తలు లిప్తలుగా విభజింపబడిన కాలము. రెండవది అఖండ కాలము. యుగాలు మారినా, మహాప్రళయం సంభవించినా, మన్వంతరాలు దాటినా, కల్పాంతమైనా, చెక్కుచెదరక, మహాప్రవాహంగా సాగిపోయేది యీ అఖండ కాలము. ఖండకాలములో వ్యక్తమైన చరాచర జగత్తు నశించినా, అక్షరమై అఖండకాలంలో నిలిచిపోయేది సదాశివతత్త్వము. సదాశివము. అది ఎల్లప్పుడూ మంగళప్రదమైనది, ఆనందదాయకమైనది. అదే సచ్చిదానంద తత్త్వము.
కానీ, ఆశ్చర్యకరమైన విషయమేమంటే, ప్రతి ముగింపు లోనూ, ఒక ఆరంభం ఉంటుంది. అదే కొనసాగింపు. ప్రతి యుగాంతము తరువాత యుగాది కూడా ఉంటుంది. శిశిరం తరువాత, వసంతం రాక తప్పదు. దుఃఖమనేది శాశ్వతము కాదు. అలాగని, సుఖానుభూతి కూడా శాశ్వతము కాదు. ఈ రెంటికీ భిన్నమైన, అతీతమైన స్థితి, ఆనందాన్ని కలుగజేస్తుంది. అదే అద్వైతస్థితి. సుఖదుఃఖాలు రెంటినీ సమంగా చూడగలిగిన మానసికస్థితి. తండ్రి మరణిస్తాడు. ఆ తండ్రి కొడుకులో జీవిస్తాడు. ఇదే భారతీయ సనాతన తత్త్వం. అది సహస్రశీర్షా పురుషః సహస్రాక్ష సహస్రపాత్ అని వేదంలో చెప్పినట్లుగా, సహస్రముఖీనంగా, ఆదిశేషుని వేయిపడగలతో ధర్మాన్ని రక్షిస్తూ, భారతీయ దాంపత్య జీవితంలో స్త్రీపుంస యోగోద్భవమవుతుంది. ఈ పరమ సత్యాన్ని తెలియజేసేవే మన అరవై సంవత్సరాలు. మనిషి జీవనప్రమాణంలో షష్టి, అనగా, అరవై సంఖ్యకు ప్రాముఖ్యత ఉంది. షష్టి అని ష క్రింద టకారం రావాలి. ఠకారం రాకూడదు. అట్లా వస్తే అది షష్ఠి అయి, ఆరు సంఖ్యను తెలియజేస్తుంది.
మనిషి జీవనగమనం, అఖండకాలంలో అరవై సంవత్సరాలు ఒక రీతిగా గడిస్తే, ఆ తరువాత భగవంతుడు ప్రసాదించిన ఆయుఃప్రమాణంతో, అఖండకాలానుభూతితో సదాశివతత్త్వంతో సమ్మిళతమయి, అఖండమైన ఆత్మానుభూతి పథంలో పయనించాలి. అదే షష్టిపూర్తి ఉద్దేశ్యం.
ఇక విషయానికి వస్తే, ఈ పరమ సత్యాన్ని ప్రతీకాత్మకంగా తెలియజేస్తూ, షడ్రుచుల మేళవింపుగా, అన్ని అనుభవాల కలబోతగా ఉగాదిని జరుపుకుంటాము.
కొత్త సంవత్సరం వసంతఋతువుతో ప్రారంభమవుతుంది. వసంతంలో, ప్రకృతి తన అందాలతో కనువిందు చేస్తుంది. ఆ వసంతఋతు అందాలకు ముగ్ధులు కానివారు ఉండరు, ముగ్థులై, కవితాత్మకంగా స్పందించని కవులు లేరు.
ఆదికవి నన్నయ ఆంధ్రమహాభారతము ఆదిపర్వంలో వసంతఋతువర్ణన అద్భుతంగా చేశారు.
కమ్మని లతాంతములకు మ్మొనసి వచ్చు మధుపమ్ముల సుగీత నినదమ్ము లెసగెం; జూ
తమ్ముల లసత్కిసలయమ్ముల సుగంధి ముకుళమ్ములను నానుచు ముద మ్మొనర వాచా
లమ్ములగు కోకిల కులమ్ముల రవమ్ము మధురమ్మగుచు విన్చె; ననిశమ్ము; సుమనోభా
రమ్ముల నశోకనికరమ్ములును జంపకచయమ్ములును గింశుకవనమ్ములును నొప్పెన్.
చందన తమాలతరులందు నగరుద్రుమములందు గదళీవనములందు లవలీ
మాకంద తరుషండములయందు ననిమీలదరవిందసరసీవనములందు వనరాజీ
కందళిత పుష్పమకరందరసముం దగులుచుం దనుపు సౌరభము నిండి జనచిత్తా
నందముగ బ్రోషితులడెందము లలందురగ మందమలయానిల మమందగతి వీచెన్.
ఆంధ్రమహాభారతం ఆదిపర్వంలోని వసంతఋతువర్ణనకు నన్నయగారు రెండు లయగ్రాహి వృత్తాలను ఎంచుకొనడానికి కూడా యీ భారతీయ సనాతనధర్మమే మూలం. అది తరువాత చూద్దాం.
వసంత ఋతువు. సంవత్సరంలో మొట్టమొదటగా వచ్చే ఋతువు. అంతేకాదు, పరమాహ్లాదకరమైన ఋతువు వసంతము. చెట్లన్నీ చిగిర్చి, పూతపూసి, పూలు వేసి, కాయలు కాస్తాయి. పూలలోని మకరందాన్ని గ్రోలడానికి తుమ్మెదలు బారులు తీరతాయి. వాటి ఝంకారాలు వనమంతా ప్రతిధ్వనిస్తాయి. మామిడిచిగుళ్ళు అగ్నిదేవుని నాలుకల్లా అరుణారుణ వర్ణంతో మెరిసిపోతుంటాయి. ఆ మావిచిగురు తినడానికి, చిలుకలు, కోయిలలు గుంపులుగా వస్తాయి. శుకపికాలాపాలతో ప్రకృతి మనను మైమరపింపజేస్తుంది.
పూలు కమ్మని వాసనని విరజిమ్ముతున్నాయి. పువ్వుల్లోని తేనె త్రాగడానికి తుమ్మెదలు ఝుంకారం చేస్తూ పూలమీద వ్రాలుతున్నాయి. మామిడి చెట్లన్నీ చిగురులు తొడిగాయి. లేత మామిడిచిగురు తినడానికి చిలుకలు, కోయిలలు గుంపులు తీరుతున్నాయి. చిలుకల ముద్దుపలుకులతో, కోయిలల కుహూరావాలతో వనమంతా ప్రతిధ్వనిస్తున్నది. అశోకాలు, సంపెంగలు, మోదుగలు విరగబూసాయి. ఇదీ మొదటి లయగ్రాహి వృత్తానికి అర్థం.
నన్నయగారి కవితాగుణాలలో అక్షరరమ్యత ఒకటి. ఈ మొదటి పద్యంలో మకారం ద్విరుక్తం, ఒకదాని క్రింద ఒకటి ఒత్తు రావడం వల్ల, తుమ్మెదల ఝుంకారము, కోయిలల కుహూరవము యీ పద్యంలో ప్రతిధ్వనిస్తున్నాయి. మకారం నాదాక్షరం. సప్తస్వరాలలో ఒకటి. అందువల్ల, పద్యంలో దానిని ద్విరుక్తంగా వాడటం వల్ల శ్రవణసుభగత్వం ఏర్పడుతున్నది.
ఇక రెండవ పద్యం వసంతఋతు వర్ణన కొనసాగింపు. వనాల్లో పెరిగే చెట్లనీ, చల్లగా వీచే మలయమారుతాన్నీ వర్ణించే పద్యం. వనాల్లో, మంచిగంధపు చెట్లు, చీకటి చేట్లు, అగరు చెట్లు, అరటి తోటలు, లవలీతీగల తోటలు, మామిడి తోపులు, వికసించిన తామర కొలనులు, ఆ తామరలపై వ్రాలి మకరందాన్ని గ్రోలే తుమ్మెదలు, వాటి ఝుంకారాలు, స్పర్శసుఖాన్ని కలిగిస్తూ, విరహార్తులకు మన్మథతాపాన్నీ, దుఃఖాన్నీ కలిగించే, మలయమారుతం - అన్నీ చక్కగా వర్ణించబడ్డాయి యీ పద్యంలో.
పై పద్యంలో స్వరమాధుర్యాన్ని ధ్వనింపజేయడానికి ద్విరుక్త మకారం వాడితే, యీ పద్యంలో బిందుపూర్వక దకారం వాడి ' మెల్లగ వీచే చల్లగాలితో(మలయమారుతంతో) ' శైత్యోపచారం చేయించారు నన్నయగారు.
అయితే, నన్నయగారు రెండు లయగ్రాహి వృత్తాలను వరుసగా వసంతఋతు వర్ణనకు ఎందుకు వాడారు? వసంతఋతువు పరమ రమణీయమైన, పికశుకాలాపములతో నాదసుఖాన్ని కలిగించే ఋతువు. సంగీతంలో లయకున్న ప్రాధాన్యత రసజ్ఞులకు తెలిసిందే. రెండవది. లయమవడమంటే అంతమవడం. ఆహ్లాదకరమైన వసంతఋతువు, పాండురాజునకే గాక, మాద్రికి కూడా, మరణం సంప్రాప్తమయ్యేట్లు చేసింది. లయగ్రాహి అంటే మరణాన్ని తెచ్చిపెట్టుకోవడం అని అర్థం చేసుకోవాలి. అందుకే, రెండు లయగ్రాహి వృత్తాలలో, అనివార్యమైన మరణమనే సత్యాన్ని ధ్వనింపజేసారు నన్నయగారు. నన్నయగారు ఋషి.
నన్నయ భారతం ఆదిపర్వం పంచమాశ్వాసం లోని యీ పద్యాలకు వ్రాయబడిన యీ మాటలకు, శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతమునకు డా. అప్పజోడు వేంకటసుబ్బయ్యగారు వ్రాసిన వ్యాఖ్యానము ఆధారమని సవినయంగా విన్నవించుకుంటున్నాను.
ఇక భట్టుమూర్తిగారి వసుచరిత్రములోని యీ పద్యం చూడండి.
లలనాజనాపాంగ వలనావసదనంగ తులనాభికాభంగ దోఃప్రసంగ
మలసానిలవిలోల దళసాసవరసాల ఫలసాదరశుకాలపన విశాల
మలినీ గరుదనీకమలినీ కృతధునీ కమలినీ సుఖిత కోకకుల వధూక
మతికాంత సలతాంత లతికాంతర నితాంత రతికాంతరణ తాంత సుతనుకాంత
మకృతకామోదకురవకావికల వకుల ముకుల సకల వనాంత ప్రమోద చలిత
కలిత కలకంఠకుల కంఠకాకలీ విభాసురము వొల్చు మధుమాసవాసరంబు.
వసంతము సుమనోహరము, హృదయాహ్లాదకరము అని చెప్పాము కదా! ఈ ఋతువులో గోరంట పూలు విస్తారంగా పూస్తాయి. పొగడలు మొగ్గలు తొడుగుతాయి. పూల సువాసన యెల్లెడలా వ్యాపించి మనల్ని పరవశుల్ని చేస్తుంది. తియ్యని మామిడిపండ్ల కోసం, చిలుకలు, కోయిలలు, గుంపులు గుంపులుగా చేరి కల కలారావాలు చేస్తాయి. కాముకులు పొదరిండ్లలో కౌగిలి సుఖాన్ని అనుభవిస్తుంటారు. తుమ్మెదల ఱెక్కల నల్లదనంతో నల్లనైన తమ్మితీగెలు చక్రవాక పక్షుల్ని అలరిస్తాయి. ఈ విధంగా, వసంతము శృంగారోద్దీపనకు కారణమౌతుంది.
రామరాజభూషణుడు సంగీతగానకళానిధి. వసుచరిత్రములోని పద్యాలు యెక్కువభాగం శ్లేషార్థాలతో కూడియుండి, సంగీత స్వర ప్రధానమై ఉంటాయి. పైన చెప్పబడినటువంటి పద్యాన్ని ఇంకొకరు వ్రాయలేరని కవిసమ్రాట్ విశ్వనాథ సత్యనారాయణగారు వారి కావ్యపరీమళము అనే విమర్శన గ్రంథంలో మెచ్చుకున్నారు.
మహాకవులు ప్రతఃస్మరణీయులు కదా!
No comments:
Post a Comment