Friday, 15 May 2020

సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 416 (బమ్మెర పోతన భాగవతము: చతుర్థ స్కంధము)













వర వృషకేతనుండు భగవంతుఁడు నైన హరుండు నన్ను నా
దరపరిహాస వాక్యముల దక్షతనూభవ యంచుఁ  బిల్వఁ నేఁ
బురపురఁ బొక్కుచున్ ముదముఁ బొందక నర్మవచఃస్మితంబులం 

దొఱఁగుదు, నీ తనూజ నను దుఃఖము కంటెను జచ్చు టొప్పగున్

పుట్టినింటి మమకారాన్ని చంపుకోలేక, భర్త వారించినా, తన తండ్రి దక్షుడు చేసే యాగానికి వెళ్ళింది సతీదేవిగర్వంతో మిడిసిపడుతున్న దక్షుడుభగవంతుడైన శివుని నిందించటం చూసిన సతీదేవి అవమానభారంతో క్రుంగిపోయింది. ఎముకలను మెడలో వేసుకొని, పుఱ్ఱెను చేతిలో పట్టుకొని, శ్మశానంలో తిరిగేవాడు ఆమెకు భర్త అని తూలనాడాడు దక్షుడు. లోకాలను రక్షించటం కోసం, కాలకూట విషాన్ని తన కంఠంలో దాచుకొన్న పరమ కారుణ్యమూర్తిని యీ విధంగా నిదించటం తగదని హితవాక్యాలు పలికింది సతీదేవిమూర్ఖత్వంతో పెచ్చురేగిపోతున్న దక్షుడిని ఆపలేక, అవమానభారంతో భర్త కంటపడలేనని నిశ్చయించుకొన్న సతీదేవి, తన శరీరాన్ని అగ్నికి ఆహుతి చేద్దామనుకొన్నదిఆమె పొందిన అవమానాన్ని, దుఃఖాన్ని యీ పద్యంలో కూడా చూడవచ్చు.

" వృషభధ్వజుడు, భగవంతుడు, లయకారకుడైన శివుడు ఎప్పుడన్నా ఆదరంతో కావచ్చు, పరిహాసానికి కావచ్చు, ' దక్షతనయ ' అని పిలిస్తే, నేను ఇక్కడ పొందిన అవమానం గుర్తుకు వచ్చి పుర పుర మని దుఃఖంతో కుమిలిపోయి, చమత్కారపు మాటలను చిరునవ్వుతో తప్పించుకుంటానునిజానికి, నీ కూతురు నని చెప్పుకోవటం కంటె చావటం మేలు. "

శ్రీమదాంధ్ర మహాభాగవతము, చతుర్థ స్కంధము  లోని యీ పద్యంలో, లోకవ్యవహారం కూడా దాగి ఉందిభర్తను పుట్టింటివాళ్ళు నవ్వులాటకు ఒక మాటన్నా కూడా తట్టూకోలేని స్వాభిమానం కలది భరతభూమిలో పుట్టిన స్త్రీభారతనారికి పురాణాల లోని  స్త్రీమూర్తులైన సతీదేవి, అనసూయ, సావిత్రి వంటి పతివ్రతలు ఆదర్శాలు పరమ పాతివ్రత్య ధర్మాన్నే యీ పద్యం ప్రతిబింబిస్తున్నది.

పద్యం పోతన ఆంధ్రీకరించిన మహాభాగవతము, చతుర్థ స్కంధంలో ఉంది.





No comments:

Post a Comment

ప్రియమైన పాఠకులకు నమస్కారపూర్వకంగా ఒక చిన్న మనవి. గూగుల్ వారు బ్లాగులో మార్పులు తేవటం వలన, వ్రాసిన దానిని, ఉన్నదున్నట్లుగా, పద్యపాద విభజన, పేరాగ్రాఫుల విభజనతో పోస్టు చేయటం కష్టంగా మారింది. ఇది బ్లాగులు నిర్వహిస్తున చాలామంది పడుతున్న ఇబ్బంది అని తెలియవస్తున్నది.. సాంకేతిక పరిజ్ఞానం శూన్యమైన నా వంటి వానికి మరీ ఇబ్బందిగా తయారయ్యింది. అయితే, జిజ్ఞాసువులైన పాఠకులు, నాతో పంచుకొనే ఆ రెండు ముక్కలకే ప్రాధాన్య మిస్తారు కానీ, అందచందాలకు కాదనే ప్రగాఢ విశ్వాసంతో, పద్యపాద విభజన ( \ ) గుర్తుతో, పేరాగ్రాఫు విభజన ( \\ ) గుర్తుతో, శీర్షిక ముందు, ( * ) గుర్తుతో, వివరణ ( + ) గుర్తుతో మీ ముందుంచుతున్నాను. ఇది ఇబ్బదికరమే. అయినా, పరిస్థితులు చక్కబడే వరకూ, ఇబ్బందిని సహృదయంతో భరిస్తారని ఆశిస్తున్నాను. * సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 778 ( శ్రీమద్రామాయణ కల్పవృక్షము: సుందర కాండము: పూర్వరాత్ర ఖండము) \ఎవ్వరు వంపరాని ధను వీ దనుజేశ్వరుఁ డేగి వంపగా\ నొవ్వినయట్టిదాని నవనూతనబాలుడు వంచె రాముడా\ యెవ్వడు భార్గవుండు పరమేశ్వర శిష్యుడు మున్ను నిల్వ లే\ దెవ్వరు వానిముందుఁ బరమేశ్వరుడా రఘుమూర్తి తక్కగన్. \ \జనకజ చూడగా నతని శౌర్యము లోకువ కార్తవీర్యుఁ డ\ ర్జునుని పరాక్రమమ్మునకు శూరుడు రాముడు వేయిచేతులం \ దునఁ దనగొడ్డట న్నఱికె నూతన బాలుడు రాము నింక నే\ మనవలె సప్తతాళదళ నాద్భుతముల్ మలినాటి ముచ్చటల్. \ \ఈ యమ యెవ్వరో దితికులేశ్వరు నమ్మినచాన నిద్దురం\ బోయెడు వేళలో మొగలిపొట్టవలెన్ శయనించియున్న ద\ బ్జాయుత ముగ్ధముగ్ధ మధురాకృతి కాదని సీతయైన నీ\ తోయజనేత్ర కాదగును దూరపుభావన చేయకున్నచో.\ \అరరే కన్నుల వ్రేలు చున్నయది దుఃఖాంభోధి నిర్మగ్నయై\ తరుణీరత్నము సీత బ్రాతియుగ నిద్రాశూన్య రక్తాక్షియై\ సరగన్ వాక్కున రామ రామ యనుచు శబ్దించుచున్ మన్మనోం\ తర జీవంబువలెన్ నిరంతర దురంత ప్రౌఢ చింతామతిన్.\ + హనుమంతుడు లంకానగరంలో సీతాన్వేషణ చేస్తున్నాడు. పుష్పకంలో, నిద్రిస్తున్న స్త్రీలు కనుపించారు. అందులో ఒక దివ్యమైన ముఖకవళికలున్న స్త్రీని చూసి, సీత అని భ్రమపడ్డాడు. ఆ తరువాత, నిదానంగా తనలో తాను తర్కించుకొంటున్నాడు.\\ " ఎవ్వరూ వంచలేని శివధనుస్సును వంచటానికి వెళ్ళి, రావణాసురుడు భంగపడ్డాడు. అప్పుడు నూత్నయవ్వనంతో ఉట్టిపడుతున్న యీ రాముడు వెళ్ళి ధనుర్భంగం చేశాడు. పరమేశ్వరుని శిష్యుడైన భార్గవరాముడి ముందు ఒక్క దశరథరాముడు తప్ప యెవరూ నిలువలేకపోయారు.\\ జానకి దృష్టిలో రావణుని పరాక్రమం తక్కువ. ఇక కార్తవీర్యార్జునుని వెయ్యి చేతులను భార్గవరాముడు తన గొడ్డలితో నరికాడు. అటువంటి పరశురాముడి ముందు నిలబడగలిగిన యీ నూత్నయవ్వనంతో వెలుగొందే రాముడిని ఏమనాలి? ఏడు తాటిచెట్లను ఒక్క బాణంతో పెకలించిన అతడి ఆ తరువాత రోజుల్లోని ముచ్చట్లను గురించి యెంతని చెప్పాలి?\\ ఈ తల్లి యెవ్వరోగాని రావణుడిని నమ్ముకొన్న స్త్రీ. నిద్రపోయేటప్పుడు మొగలిపొట్టలాగా పడుకొని ఉంది. అంత లోతుగా పరిశీలన చేయకుండా ఉంటే, పద్మాల వంటి కన్నులు కలిగిన ముగ్ధమనోహరాకృతి సీతాదేవి ఒకవేళా ఈ దివ్యస్త్రీ అయితే కావచ్చునని అనుకోవటానికి ఆస్కారం ఉంది.\\ అయ్యో ! దుఃఖసముద్రంలో మునిగిపోయి, నిద్రలేకపోవటం వల్ల కళ్ళు ఎరుపెక్కి, నిరంతరం ' రామ, రామ ' అని రామనామస్మరణ చేస్తూ, రాముడే తన హృదంతర జీవమని, దుర్భరమైన శోకంతో ఉన్న సీతమ్మ తల్లి రూపం నా కళ్ళకు కనిపిస్తూ ఉంది కదా ! "\\ హనుమంతుడు నిత్య జాగరూకుడు. బుద్ధిమదగ్రగణ్యుడు. విచక్షణాశీలి. అందువల్ల, మొదట మండోదరిని చూసి సీత అని పొరపాటుబడ్డా, వెనక్కి తిరిగి మళ్ళీ ఆలోచించుకొన్నాడు. నిరంతరం రాముని భావనలో మునిగిపోయి, దుఃఖతో ఉన్న సీతమ్మ ఈమె యెట్లా అవుతుందని విశ్లేషించుకొన్నాడు.\\ ఈ పద్యాలు శ్రీమద్రామాయణ కల్పవృక్షము, సుందర కాండము, పూర్వరాత్ర ఖండము లోనివి.

like