Saturday, 9 May 2020

సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 395 (శ్రీకృష్ణదేవరాయల ఆముక్తమాల్యద: షష్ఠాశ్వాసము)








కాంచె న్వైష్ణవు డర్థ యోజన జటాఘాటోత్థశాఖోపశా
ఖాంచజ్ఘాట చరన్మరుద్రయ దవీయః ప్రేషితోద్యచ్ఛదో 
దంచ త్కీటకృత వ్రణచ్ఛలన లిప్యాపాదితధ్వన్య ని
స్సంచారాత్త మహాఫలోపమ ఫలస్ఫాయద్వటక్షాజమున్.

పలకటానికి, కంఠస్థం చేయడానికి కూడ కష్టమైన పద్యంశ్రీకృష్ణదేవరాయల ప్రౌఢతర శైలికి ఇది ఒక ఉదాహరణఅయితే, ఇది సన్నివేశము యొక్క ఔచిత్యం తెలిసి చేసిన రచనమహాశిల్పి మాత్రమే చేయగలిగిన అక్షరసృష్టి .

ఆముక్తమాల్యద, షష్ఠాశ్వాసము నందలి మాలదాసరి కథ  లోని పద్య మిది.

ఒకరోజు అర్థరాత్రి వేళ, కోళ్ళగూట్లో పిల్లి దూరటం వల్ల, కోళ్ళు కూయటం మొదలుపెట్టాయి. గుడికి పోయే వేళయిందని బయలుదేరిన మాలదాసరి, తిరిగి తిరిగి ఒక దట్టమైన అడవిలో ప్రవేశించాడు కీకారణ్యంలో అతడు ఒక మఱ్ఱిచెట్టును చూసాడు. మఱ్ఱిచెట్టు, పరిసర ప్రాంతం వర్ణనే యీ పద్యం.

" మఱ్ఱిచెట్టు అర్థయోజనం పొడవుంది. మఱ్ఱిచెట్టు  ఊడలకు కొమ్మలు, మళ్ళీ కొమ్మలకు కొమ్మలు పెరిగాయి. అట్లా విస్తరించిన పెద్ద మఱ్ఱిచెట్టు ఆకుల సందులలో నుంచి గాలి రివ్వున సుడిగాలిలాగా వీస్తున్నది. సుడిగాలి తీవ్రతకు ఆకులు దూర దూరంగా ఎగిరిపడుతున్నాయిఆకులన్నీ పురుగులు తొలిచి అక్షరాల లాగా కనపడుతున్నాయి. అక్షర సముదాయం ఎట్లా ఉందంటే " బాటసారులారా !ఇటువైపు రాకండి. చెట్టు మీద ఒక బ్రహ్మరాక్షసు డున్నాడు " అని చెపుతున్నట్లుంది. అందువల్ల, అక్కడ జనసంచారం లేదు. విధంగా మనుష్యులను కాపాడుతున్న పుణ్యఫలం వల్ల అన్నట్లు మఱ్ఱిచెట్టు పెద్ద పండ్లతో విరగకాసి ఉంది. "

భయానకమైన వాతావరణాన్ని తలపించాలంటే, దానికి తగిన భాషను ఎంచుకొనడం మహాకవుల లక్షణంశ్రీమద్రామాయణ కల్పవృక్షములో విశ్వనాథ, శివధనుర్భంగ ఘట్టంలో, ధనుస్సు విరిగినపుడు వెలువడిన ధ్వనిని వర్ణించటానికి " నిష్ఠావర్షదమోఘ మేఘపటలీ........" అనే పద్యాన్ని, ప్రౌఢమైన దీర్ఘ సంస్కృత సమాసాలతో, పరమ ఔచిత్యభరితంగా రచించారు.


ఇక చరిత్ర పుటల్లోకి వెళ్తే, పూర్వం రోజుల్లో పెద్ద మఱ్ఱిచెట్లు బాట కిరుప్రక్కల ఉండేవిఇప్పటికీ చాలా ప్రాంతాల్లో పెద్ద మఱ్ఱిచెట్లను చూస్తూనే ఉన్నాంఅనంతపురం దగ్గర కదిరిలోని  తిమ్మన్న మఱ్ఱిమాను ప్రపంచ ప్రఖ్యాతిగాంచింది కదా






No comments:

Post a Comment

ప్రియమైన పాఠకులకు నమస్కారపూర్వకంగా ఒక చిన్న మనవి. గూగుల్ వారు బ్లాగులో మార్పులు తేవటం వలన, వ్రాసిన దానిని, ఉన్నదున్నట్లుగా, పద్యపాద విభజన, పేరాగ్రాఫుల విభజనతో పోస్టు చేయటం కష్టంగా మారింది. ఇది బ్లాగులు నిర్వహిస్తున చాలామంది పడుతున్న ఇబ్బంది అని తెలియవస్తున్నది.. సాంకేతిక పరిజ్ఞానం శూన్యమైన నా వంటి వానికి మరీ ఇబ్బందిగా తయారయ్యింది. అయితే, జిజ్ఞాసువులైన పాఠకులు, నాతో పంచుకొనే ఆ రెండు ముక్కలకే ప్రాధాన్య మిస్తారు కానీ, అందచందాలకు కాదనే ప్రగాఢ విశ్వాసంతో, పద్యపాద విభజన ( \ ) గుర్తుతో, పేరాగ్రాఫు విభజన ( \\ ) గుర్తుతో, శీర్షిక ముందు, ( * ) గుర్తుతో, వివరణ ( + ) గుర్తుతో మీ ముందుంచుతున్నాను. ఇది ఇబ్బదికరమే. అయినా, పరిస్థితులు చక్కబడే వరకూ, ఇబ్బందిని సహృదయంతో భరిస్తారని ఆశిస్తున్నాను. * సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 778 ( శ్రీమద్రామాయణ కల్పవృక్షము: సుందర కాండము: పూర్వరాత్ర ఖండము) \ఎవ్వరు వంపరాని ధను వీ దనుజేశ్వరుఁ డేగి వంపగా\ నొవ్వినయట్టిదాని నవనూతనబాలుడు వంచె రాముడా\ యెవ్వడు భార్గవుండు పరమేశ్వర శిష్యుడు మున్ను నిల్వ లే\ దెవ్వరు వానిముందుఁ బరమేశ్వరుడా రఘుమూర్తి తక్కగన్. \ \జనకజ చూడగా నతని శౌర్యము లోకువ కార్తవీర్యుఁ డ\ ర్జునుని పరాక్రమమ్మునకు శూరుడు రాముడు వేయిచేతులం \ దునఁ దనగొడ్డట న్నఱికె నూతన బాలుడు రాము నింక నే\ మనవలె సప్తతాళదళ నాద్భుతముల్ మలినాటి ముచ్చటల్. \ \ఈ యమ యెవ్వరో దితికులేశ్వరు నమ్మినచాన నిద్దురం\ బోయెడు వేళలో మొగలిపొట్టవలెన్ శయనించియున్న ద\ బ్జాయుత ముగ్ధముగ్ధ మధురాకృతి కాదని సీతయైన నీ\ తోయజనేత్ర కాదగును దూరపుభావన చేయకున్నచో.\ \అరరే కన్నుల వ్రేలు చున్నయది దుఃఖాంభోధి నిర్మగ్నయై\ తరుణీరత్నము సీత బ్రాతియుగ నిద్రాశూన్య రక్తాక్షియై\ సరగన్ వాక్కున రామ రామ యనుచు శబ్దించుచున్ మన్మనోం\ తర జీవంబువలెన్ నిరంతర దురంత ప్రౌఢ చింతామతిన్.\ + హనుమంతుడు లంకానగరంలో సీతాన్వేషణ చేస్తున్నాడు. పుష్పకంలో, నిద్రిస్తున్న స్త్రీలు కనుపించారు. అందులో ఒక దివ్యమైన ముఖకవళికలున్న స్త్రీని చూసి, సీత అని భ్రమపడ్డాడు. ఆ తరువాత, నిదానంగా తనలో తాను తర్కించుకొంటున్నాడు.\\ " ఎవ్వరూ వంచలేని శివధనుస్సును వంచటానికి వెళ్ళి, రావణాసురుడు భంగపడ్డాడు. అప్పుడు నూత్నయవ్వనంతో ఉట్టిపడుతున్న యీ రాముడు వెళ్ళి ధనుర్భంగం చేశాడు. పరమేశ్వరుని శిష్యుడైన భార్గవరాముడి ముందు ఒక్క దశరథరాముడు తప్ప యెవరూ నిలువలేకపోయారు.\\ జానకి దృష్టిలో రావణుని పరాక్రమం తక్కువ. ఇక కార్తవీర్యార్జునుని వెయ్యి చేతులను భార్గవరాముడు తన గొడ్డలితో నరికాడు. అటువంటి పరశురాముడి ముందు నిలబడగలిగిన యీ నూత్నయవ్వనంతో వెలుగొందే రాముడిని ఏమనాలి? ఏడు తాటిచెట్లను ఒక్క బాణంతో పెకలించిన అతడి ఆ తరువాత రోజుల్లోని ముచ్చట్లను గురించి యెంతని చెప్పాలి?\\ ఈ తల్లి యెవ్వరోగాని రావణుడిని నమ్ముకొన్న స్త్రీ. నిద్రపోయేటప్పుడు మొగలిపొట్టలాగా పడుకొని ఉంది. అంత లోతుగా పరిశీలన చేయకుండా ఉంటే, పద్మాల వంటి కన్నులు కలిగిన ముగ్ధమనోహరాకృతి సీతాదేవి ఒకవేళా ఈ దివ్యస్త్రీ అయితే కావచ్చునని అనుకోవటానికి ఆస్కారం ఉంది.\\ అయ్యో ! దుఃఖసముద్రంలో మునిగిపోయి, నిద్రలేకపోవటం వల్ల కళ్ళు ఎరుపెక్కి, నిరంతరం ' రామ, రామ ' అని రామనామస్మరణ చేస్తూ, రాముడే తన హృదంతర జీవమని, దుర్భరమైన శోకంతో ఉన్న సీతమ్మ తల్లి రూపం నా కళ్ళకు కనిపిస్తూ ఉంది కదా ! "\\ హనుమంతుడు నిత్య జాగరూకుడు. బుద్ధిమదగ్రగణ్యుడు. విచక్షణాశీలి. అందువల్ల, మొదట మండోదరిని చూసి సీత అని పొరపాటుబడ్డా, వెనక్కి తిరిగి మళ్ళీ ఆలోచించుకొన్నాడు. నిరంతరం రాముని భావనలో మునిగిపోయి, దుఃఖతో ఉన్న సీతమ్మ ఈమె యెట్లా అవుతుందని విశ్లేషించుకొన్నాడు.\\ ఈ పద్యాలు శ్రీమద్రామాయణ కల్పవృక్షము, సుందర కాండము, పూర్వరాత్ర ఖండము లోనివి.

like