Sunday, 26 April 2020

సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 351 (శ్రీమద్భగవద్గీత: అర్జున విషాదయోగం)





ధర్మక్షేత్రే కురుక్షేత్రే సమవేతా యుయుత్సవః
మామకాః పాండవాశ్చైవ కిమకుర్వత సంజయ !

శత్రుత్వంబున యుద్ధమున్ సలుపగా సైన్యంబుతో బాండవుల్
ధాత్రీనాధులు, మత్కుమారులును, ధర్మక్షేత్రమౌ యక్కురు
క్షేత్రంబందున మోహరించిరట యక్షీణక్రియాసిద్ధి సం
పాత్రంబౌగతి, నేమి జేసిరొకొ? చెప్పంబూనుమా సంజయా !

శ్రీమద్భగవద్గీత మొదటి అధ్యాయం మొడటి శ్లోకం, దానికి శ్రీ లొల్లా సుబ్బరామయ్యగారు చేసిన తెనుగుసేత ఇవి.

భగవద్గీతలోని మొదటి అధ్యాయానికి ' అర్జున విషాదయోగం ' అని పేరుఅయితే ఇక్కడ ఒక సందేహం వస్తుంది పాఠకులకువిషాదం విధంగా యోగ మౌతుందనినిజమే ! ప్రాపంచిక విషయాల కొరకు దుఃఖిస్తే అది విషాదంగాను, భగవంతుని కొరకు దుఃఖిస్తే, అది ఆర్తిగాను చెప్పబడుతుంది. అందువల్ల, అర్జునుని హృదయం నుండి బహిర్గతమైన విషాదం, భగవంతుడైన కృష్ణుని ముఖం నుండి గీతామృతధారలుగా వెలువడి, మానవాళి మనుగడకు మార్గదర్శకాలయ్యాయియోగము అంటే, అనుసంధానము, కలయిక లేక కూడికజీవాత్మ పరమాత్మల కలయికే యోగముఇందు అర్జునుడు జీవుడు, శ్రీకృష్ణుడు పరమాత్మ. జీవబ్రహ్మైక్యానుసంధానమే భగవద్గీత పరమోద్దేశ్యం.

కురుక్షేత్ర మహాసంగ్రామ విశేషాలను సంజయుడు, వ్యాసమహర్షి కృపతో, చూసినది చూసినట్లు, ధృతరాష్ట్రునికి వివరిస్తున్నాడుధృతరాష్ట్రుడు అడిగాడు:

" సంజయాధర్మాక్షేత్రమైన కురుక్షేత్రంలో, నా వారైన దుర్యోధనాదులు, పాండురాజు కుమారులైన ధర్మరాజాదులు, యుద్ధ కౌతూహలంతో ఏమేమి చేసారో చెప్పు."

సంజయుడు అనగా ' సమ్యక్ జయం ' కలవాడుఇంద్రియములను బాగా నిగ్రహించినవాడుఅందువల్లనే, వ్యాసభగవానుని కృపతో, అర్జునకృష్ణ సంవాద రూపమైన భగవద్గీతను వివరించటానికి అర్హతను సంపాదించాడు.

భగవద్గీత మొదటి శ్లోకం ' ధర్మ ' శబ్దంతో ప్రారంభించబడ్డది. ధర్మమే భగవంతుడు, భగవంతుడే ధర్మముధర్మపరిరక్షణే కురుక్షేత్ర మహాసంగ్రామం ఉద్దేశ్యం. అందువల్లనే, కురుక్షేత్రం ధర్మక్షేత్రంధర్మపరిరక్షణ లోకకళ్యాణహేతువు. విధంగా, గీతాశాస్త్రము మంగళకరంగా ఆరంభించబడ్డది.

' మామకాః ' (నావారు) అన్న ది ధృతరాష్ట్రుని పక్షపాత బుద్ధిని తెలియజేస్తున్నది.  " మమ (నాది) " అన్నది స్వార్థమని, దుఃఖహేతువని, ' మమ  (నాది కాదు) అన్నది  త్యాగమని, మోక్షకారణమని, శ్రీకృష్ణుడు పంచమవేదమైన మహాభారతంలో చెప్పాడు.

మొదటి శ్లోకం గీతాసౌధానికి  పునాది వంటిది.  




No comments:

Post a Comment

ప్రియమైన పాఠకులకు నమస్కారపూర్వకంగా ఒక చిన్న మనవి. గూగుల్ వారు బ్లాగులో మార్పులు తేవటం వలన, వ్రాసిన దానిని, ఉన్నదున్నట్లుగా, పద్యపాద విభజన, పేరాగ్రాఫుల విభజనతో పోస్టు చేయటం కష్టంగా మారింది. ఇది బ్లాగులు నిర్వహిస్తున చాలామంది పడుతున్న ఇబ్బంది అని తెలియవస్తున్నది.. సాంకేతిక పరిజ్ఞానం శూన్యమైన నా వంటి వానికి మరీ ఇబ్బందిగా తయారయ్యింది. అయితే, జిజ్ఞాసువులైన పాఠకులు, నాతో పంచుకొనే ఆ రెండు ముక్కలకే ప్రాధాన్య మిస్తారు కానీ, అందచందాలకు కాదనే ప్రగాఢ విశ్వాసంతో, పద్యపాద విభజన ( \ ) గుర్తుతో, పేరాగ్రాఫు విభజన ( \\ ) గుర్తుతో, శీర్షిక ముందు, ( * ) గుర్తుతో, వివరణ ( + ) గుర్తుతో మీ ముందుంచుతున్నాను. ఇది ఇబ్బదికరమే. అయినా, పరిస్థితులు చక్కబడే వరకూ, ఇబ్బందిని సహృదయంతో భరిస్తారని ఆశిస్తున్నాను. * సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 778 ( శ్రీమద్రామాయణ కల్పవృక్షము: సుందర కాండము: పూర్వరాత్ర ఖండము) \ఎవ్వరు వంపరాని ధను వీ దనుజేశ్వరుఁ డేగి వంపగా\ నొవ్వినయట్టిదాని నవనూతనబాలుడు వంచె రాముడా\ యెవ్వడు భార్గవుండు పరమేశ్వర శిష్యుడు మున్ను నిల్వ లే\ దెవ్వరు వానిముందుఁ బరమేశ్వరుడా రఘుమూర్తి తక్కగన్. \ \జనకజ చూడగా నతని శౌర్యము లోకువ కార్తవీర్యుఁ డ\ ర్జునుని పరాక్రమమ్మునకు శూరుడు రాముడు వేయిచేతులం \ దునఁ దనగొడ్డట న్నఱికె నూతన బాలుడు రాము నింక నే\ మనవలె సప్తతాళదళ నాద్భుతముల్ మలినాటి ముచ్చటల్. \ \ఈ యమ యెవ్వరో దితికులేశ్వరు నమ్మినచాన నిద్దురం\ బోయెడు వేళలో మొగలిపొట్టవలెన్ శయనించియున్న ద\ బ్జాయుత ముగ్ధముగ్ధ మధురాకృతి కాదని సీతయైన నీ\ తోయజనేత్ర కాదగును దూరపుభావన చేయకున్నచో.\ \అరరే కన్నుల వ్రేలు చున్నయది దుఃఖాంభోధి నిర్మగ్నయై\ తరుణీరత్నము సీత బ్రాతియుగ నిద్రాశూన్య రక్తాక్షియై\ సరగన్ వాక్కున రామ రామ యనుచు శబ్దించుచున్ మన్మనోం\ తర జీవంబువలెన్ నిరంతర దురంత ప్రౌఢ చింతామతిన్.\ + హనుమంతుడు లంకానగరంలో సీతాన్వేషణ చేస్తున్నాడు. పుష్పకంలో, నిద్రిస్తున్న స్త్రీలు కనుపించారు. అందులో ఒక దివ్యమైన ముఖకవళికలున్న స్త్రీని చూసి, సీత అని భ్రమపడ్డాడు. ఆ తరువాత, నిదానంగా తనలో తాను తర్కించుకొంటున్నాడు.\\ " ఎవ్వరూ వంచలేని శివధనుస్సును వంచటానికి వెళ్ళి, రావణాసురుడు భంగపడ్డాడు. అప్పుడు నూత్నయవ్వనంతో ఉట్టిపడుతున్న యీ రాముడు వెళ్ళి ధనుర్భంగం చేశాడు. పరమేశ్వరుని శిష్యుడైన భార్గవరాముడి ముందు ఒక్క దశరథరాముడు తప్ప యెవరూ నిలువలేకపోయారు.\\ జానకి దృష్టిలో రావణుని పరాక్రమం తక్కువ. ఇక కార్తవీర్యార్జునుని వెయ్యి చేతులను భార్గవరాముడు తన గొడ్డలితో నరికాడు. అటువంటి పరశురాముడి ముందు నిలబడగలిగిన యీ నూత్నయవ్వనంతో వెలుగొందే రాముడిని ఏమనాలి? ఏడు తాటిచెట్లను ఒక్క బాణంతో పెకలించిన అతడి ఆ తరువాత రోజుల్లోని ముచ్చట్లను గురించి యెంతని చెప్పాలి?\\ ఈ తల్లి యెవ్వరోగాని రావణుడిని నమ్ముకొన్న స్త్రీ. నిద్రపోయేటప్పుడు మొగలిపొట్టలాగా పడుకొని ఉంది. అంత లోతుగా పరిశీలన చేయకుండా ఉంటే, పద్మాల వంటి కన్నులు కలిగిన ముగ్ధమనోహరాకృతి సీతాదేవి ఒకవేళా ఈ దివ్యస్త్రీ అయితే కావచ్చునని అనుకోవటానికి ఆస్కారం ఉంది.\\ అయ్యో ! దుఃఖసముద్రంలో మునిగిపోయి, నిద్రలేకపోవటం వల్ల కళ్ళు ఎరుపెక్కి, నిరంతరం ' రామ, రామ ' అని రామనామస్మరణ చేస్తూ, రాముడే తన హృదంతర జీవమని, దుర్భరమైన శోకంతో ఉన్న సీతమ్మ తల్లి రూపం నా కళ్ళకు కనిపిస్తూ ఉంది కదా ! "\\ హనుమంతుడు నిత్య జాగరూకుడు. బుద్ధిమదగ్రగణ్యుడు. విచక్షణాశీలి. అందువల్ల, మొదట మండోదరిని చూసి సీత అని పొరపాటుబడ్డా, వెనక్కి తిరిగి మళ్ళీ ఆలోచించుకొన్నాడు. నిరంతరం రాముని భావనలో మునిగిపోయి, దుఃఖతో ఉన్న సీతమ్మ ఈమె యెట్లా అవుతుందని విశ్లేషించుకొన్నాడు.\\ ఈ పద్యాలు శ్రీమద్రామాయణ కల్పవృక్షము, సుందర కాండము, పూర్వరాత్ర ఖండము లోనివి.

like