సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 367 (శ్రీమద్భగవద్గీత: సాంఖ్యయోగం)

కార్పణ్యదోషోపహతస్వభావః

పృచ్ఛామి త్వాం ధర్మసమ్మూఢచేతాః

యచ్ఛ్రేస్యాన్నిశ్చితం బ్రూహి తన్మే

శిష్యస్తేహం శాధి మాం త్వాం ప్రపన్నం.

కృపణత్వోపహతస్వభావుడను, నే పృచ్ఛింతునో! కేశవా ! 

యిపుడే ధర్మవిమూఢ చేతసుడ, నర్థింతున్ నినున్ శిష్యుడన్

ద్రపచేతన్ శరణంచు నుంటిని, సుహృద్భావా ! ప్రసన్నుండవై

యుపదేశింపుము నాకు నిత్యమగు శ్రేయోధర్మ మార్గంబునున్.

ఆకలైనవాడికే అన్నం పెట్టాలి.  అవసరమైనవాడికే దానం చేయాలి.  అడిగినవాడికే చెప్పాలి.  అర్జునుడికి ఆత్మజ్ఞానం తెలుసుకోవాలనే ఆకలయింది, అజ్ఞానం పోగొట్టుకొనవలసిన అవసర మొచ్చింది.  అందుకని, ఎవరినైతే అడగాలో వారినే అడిగాడు.  అర్జునుడు కర్తవ్యనిర్వహణ సమయానికి ధర్మసమ్మూఢచేతసు డయ్యాడు.  ధర్మం విషయంలో సందేహం కల మనస్సుకలవా డయ్యాడు.  ఆ సందేహం తీరితే ఆకలి తీరినట్లవుతుంది.  అప్పటిదాకా నిద్ర కూడా పట్టదు.  ఇది ఉత్తముల విషయంలో నిజం.  అర్జునుడు సామాన్యుడు కాడు.  అతడు మహాపురుషుడు.  కానీ ఒక లోపంతో బాధపడుతున్నాడు.

లోకంలో, పలువురు పలు దోషాలతో బాధపడుతుంటారు.  కొందరికి కోరికలు ఎక్కువగా ఉంటాయి.  వారు కామోపహతులు.  కొందరికి కోపం ఎక్కువగా ఉంటుంది.   వారు క్రోధోపహతులు.   అర్జునుడు కార్పణ్యదోషోపహతుడు.   అర్జునుడికి కార్పణ్యదోషం ఉంది.  కార్పణ్యమంటే లోభత్వం, దారిద్ర్యం, అజ్ఞానం అనే అర్థాలున్నాయి.  అర్జునుడు, చిన్న దోషం కలిగి ఉన్నా, సత్పురుషుడు కనుక, మనం అతడు అజ్ఞానమనే దోషంతో, ఆత్మజ్ఞానశూన్యమనే దోషంతో బాధపడుతున్నాడని అన్వయించుకోవాలి.  అజ్ఞానమనేది ఒక చిన్న పొరలాంటిది.  పొర తీసేస్తే  అజ్ఞానం తొలగిపోతుంది.  ఆ పొరను తొలగించాలంటే వైద్యుడు కావాలి.  కంట్లో శుక్లం వస్తే మనకు మనమే తొలగించుకోలేము. ఆ పనిని కంటివైద్యుడు చేస్తాడు.  ఆ కంటివైద్యుడే పరమాత్మయైన శ్రీకృష్ణుడు. 

అయితే, ఆ కంటివైద్యుడికి ఉన్న సంగతిని చెప్పి, కంటిలోని పొరను తొలగించమని, మరల చూపును ప్రసాదించమని అర్థించాలి.  అదే చేశాడు అర్జునుడు.   ఏది తనకు మంచి చేస్తుందో అది చెప్పమని శరణువేడాడు.  శ్రీకృష్ణుణ్ణి గురువుగా స్వీకరించి, తాను అతడి శిష్యుడి నన్నాడు.  పరమార్థం ఉపదేశించ మన్నాడు.

శరణాగతిని కోరిన శిష్యుని యెడల గురువు ప్రసన్నుడౌతాడు, మహదానందభరితుడౌతాడు. మన పెద్దలు చెబుతుంటారు " అడగందే చెప్పకూడదని, అడిగిన తరువాత చెప్పకుండా ఉండకూడదని. "

కృపణత్వంచే (అజ్ఞానం) ఉపహతస్వభావుడైన (కొట్టబడిన, వికలమైన, మలినమైన మనస్సు కలవాడైన) ధర్మసమ్మూఢచేతసుడు ( ధర్మ విషయంలో సందేహం కలిగిన మనస్సు కలవాడైన), శిష్యస్తేహం ( నేను నీకు శిష్యుడను), త్వాం ప్రపన్నం (నిన్ను శరణు పొందుతున్నాను) అన్న అర్జునుడికి ఆత్మజ్ఞానం బోధించాకుండా సద్గురువు ఎలా ఉండగలడు?  ఆ విధంగా జగద్గురువు యోగ్యుడైన, జిజ్ఞాసువైన శిష్యునికి తత్వాన్ని ఉపదేశించిన ఫలితంగా శ్రీమద్భగవద్గీత మానవాళికి దక్కింది.

ఇది రెండవ అధ్యాయమైన సాంఖ్యయోగంలో ఏడవ శ్లోకం.

సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 366 (శ్రీమద్భగవద్గీత: సాంఖ్యయోగం)

క్లైబ్యం మాస్మగమః పార్థ నైతత్త్వయ్యుపపద్యతే

క్షుద్రం హృదయదౌర్బల్యం త్యక్త్వోత్తిష్ఠ పరంతప.

శత్రువులందరిన్ గెలవ జాలిన దిట్టవు పార్థ ! యివ్విధిన్ 

క్షత్రియధర్మమున్ వదలి క్లైబ్యుని చందము నొంద నొప్ప దే

మాత్రము; లెమ్ము; నీ హృదయమందున ధైర్యము నొంది యీ కురు

క్షేత్రము నందు యుద్ధమును సేయగ గాండివమూని నిల్వుమా ! 

శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుని ' పరంతప !  (శత్రువులను తపింపజేయువాడా ! ) అని సంబోధించాడు.  ఈ సంబోధన మీద ఆధారపడి కృష్ణుని ఆంతర్యాన్ని  అర్థం చేసుకోవాలి.

కర్తవ్య నిర్వహణ, అనగా, యుద్దము చేయవలసిన, తరుణంలో అర్జునుడు శోకతప్తమానసు డయ్యాడు.  శత్రువులను తపింప చేయవలసిన అతి క్లిష్టమైన సమయంలో తన హృదయాన్ని తపింపజేసుకుంటున్నాడు.  బాధకు గురి చేస్తున్నాడు.  ధైర్యాన్ని కోల్పోతున్నాడు. గాండీవాన్ని ప్రక్కన పెట్టాడు.  అది అర్జునుడు చేయవలసిన పని కాదు.  యుద్దంలో శత్రువులను నిర్జించి ధర్మపరిరక్షణ చేయటం క్షత్రియధర్మం.  అది శ్రీకృష్ణుడు కనిపెట్టాడు, రోగనిర్ధారణ చేశాడు.  దీనిని భగవంతుడు హృదయదౌర్బల్యం అంటున్నాడు.  హృదయము యొక్క దుర్బలత్వము చాలా నీచమైన పని. పిరికివాడికి ఉండే అవలక్షణం.  అర్జునుని వంటి ధీరునికి, మహావీరునికి ఉండవసిన లక్షణం కాదు. పిరికివానికి హృదయ దుర్బలత్వం ఉంటుంది.  ధైర్యం కలవానికి ఉత్సాహం ఉంటుంది.  హృదయదౌర్బల్యం అజ్ఞానం  వల్ల వస్తుంది.  తెలియనితనం వల్ల వస్తుంది. దానిని ప్రక్కన పెట్టమంటున్నాడు భగవానుడు.  విడిచిపెట్టమంటున్నాడు.  ' ఉత్తిష్ఠ (లెమ్ము) అని దుర్బలత్వానికి గురైన హృదయంలో ఉత్సాహాన్ని నింపుతున్నాడు.  కార్యసాధకులను తయారుచేయవలసిన బోధకుడు చేయవలసిన మొట్టమొదటి పని ఇదే.  వారిలో పిరికితనాన్ని పోగొట్టాలి.  పిరికితనం పోతే, దాని స్థానంలో ఉత్సాహం దానంతట అదే వచ్చి చేరుతుంది.  ఈ కారణం చేత, శ్రీకృష్ణుడు మనిషి తత్వం గ్రహించి వైద్యం చేసే గొప్ప వైద్యుని వంటివాడు.  మహాభిషక్కు.  తత్వం తెలిసి మందు నిర్దేశిస్తే చక్కగా పని చేస్తుంది.

ఇదే, రెండవ అధ్యాయం సాంఖ్యయోగంలోని ఈ శ్లోకంలో భగవంతుడైన శ్రీకృష్ణుడు చేసిన బోధ.

ఈ సందర్భంగా నా భగవద్గీత అవగాహనకు మూలకారణం, యతీశ్వరులు, మహాజ్ఞాని, ఆధునిక కాలపు వివేకానందులు, పరమ హంస పరివ్రాజక శ్రీశ్రీశ్రీ విద్యాప్రకాశానందగిరి స్వాములవారేనని, ఇందున్న అక్షరముల కూర్పు మాత్రమే నేను చేసిన పని అని, భగవద్గీతకు నాచే చేయబడు వ్యాఖ్యానమును చదువుతున్న ప్రతిసారి  పాఠకులు గుర్తుంచుకోవాలని సవినయంగా మనవి చేస్తున్నాను.

సువర్ణ సుమన సుజ్ఞేయము - 365 (నన్నయ భారతము: సభాపర్వం: ద్వితీయాశ్వాసం)

పాలిత దుర్ణయుండు శిశుపాలుడు బాలుడు, వీని నేల భూ

పాలక ! నీకు బట్టు వఱుపన్? మఱి ధర్మ వెఱుంగ వీనికిం

బోలునె రాగకోప పరిభూత మనస్కున కల్పరాజ్య ల

క్ష్మీ లలనాంధబుద్ధి కనిమిత్త మహత్పరివాదశీలికిన్.

అవినయబుద్ధివై హరికి నర్ఘ్య మయోగ్యమ యంటి; నీవు మూ

ర్ఖవు శిశుపాల ! యింక బలుకన్ వలసెన్ సభలోన నున్న యీ

యవనిపులెల్ల నాతని దయO బరిముక్తులు, వానిచేత నా 

హవ జితులుం, దదీయశరణార్థులుగా కొరులయ్య చెప్పుమా !

భీష్ముడు శ్రీకృష్ణుడిని అగ్రపూజకు అర్హుడని నిర్ణయించటం శిశుపాలునికి కోపకారణమై, ఆ పరమాత్ముడిని పలు విధాలుగా నిందించాడు.  ధర్మరాజు అతడిని బుజ్జగించటానికి ప్రయత్నించాడు.  ఇది చూసిన భీష్ముడు ధర్మరాజుతో ఇలా అన్నాడు:

" ధర్మరాజా ! ఈ శిశుపాలుడు చెడు నడవడిక కలవాడు.  ఇతని మాటలు, చేతలు చూస్తుంటే పిల్ల చేష్టలుగా ఉన్నాయి.  ఇటువంటివాడికి ధర్మాన్ని గురించి ఎందుకు చెబుతావు?  ఇతడు అసూయతో మాట్లాడుతున్నాడు.  ఏదో తన చిన్న రాజ్యాన్ని, రాజ్యాధికారాన్ని చూసి విర్రవీగుతున్నాడు.  దానితో గుడ్డివాడిలాగా మంచిని చూడలేకపోతున్నాడు.  అటువంటివాడికి ధర్మం తలకెక్కుతుందా? " 

ఆ తరువాత భీష్ముడు శిశుపాలుడి వైపు చూసి ఇలా అన్నాడు:

" ఓ శిశుపాలా ! నీవు వినయం లేకుండా కృష్ణుడికి అర్ఘ్యం ఇవ్వద్దని మాట్లాడుతున్నావు.  ఇది పద్ధతి కాదు.  ఇక్కడకు వచ్చిన రాజు లందరూ జరాసంధుని చెరలో నుంచి శ్రీకృష్ణునిచే విడిపింపబడినవారు  లేకపోతే ఆయన చేతిలో ఓడిపోయినవారు లేదా ఆయన శరణు కోరినవారు.  అలాకాకుండా ఇతరులు ఎవరున్నారో చెప్పు. "

ఈ సందర్భంగా, తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానంవారు ప్రచురించిన శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతము, సభాపర్వం, ద్వితీయాశ్వాసానికి డాక్టరు అప్పజోడు వేంకటసుబ్బయ్యగారు విశేష వ్యాఖ్యను అందించారు.  దానిని కూడా ఇక్కడ పొందుపరుస్తున్నాను.

" ఈ పద్యాలు శిశుపాలుడి చెడు స్వభావాన్ని ప్రతిఫలించే అద్దములు. ధర్మతత్త్వాన్ని గ్రహించటానికి రాగద్వేషరహితమైన సమచిత్తం ఉండాలి. అహంకారం, అవివేకం ఉండకూడదు.  శిశుపాలుని స్వభావంలో ఉండవలసిన సమచిత్తత లేదు.  ఉండగూడని అహంకారం, అవివేకం మెండుగా ఉన్నాయి. అందుచేత, ' ధర్మరాజా! ఇతనికి ధర్మతత్త్వాన్ని చెప్పి ఒప్పించే ప్రయత్నం వ్యర్థ ' మని భీష్ము డంటున్నాడు.  అంతేకాదు, ' భూపాలక ! నేల నాలుగు దిక్కులు జయించి సార్వభౌమ యోగ్యమైన రాజసూయయాగం చేసే మహారాజా ! వీనిన్ - ఈ తక్కువవాణ్ణి, అల్పరాజ్య లక్ష్మీలలనాంధబుద్ధిని, అనిమిత్త మహత్పరిశీలవాదిని - ఒప్పించే ప్రయత్నం నీకు అనవసర ' మని కూడా అంటున్నాడు.

రెండవ పద్యంలో ' హరి ' శబ్దప్రయోగం ఉచితంగా ఉంది. శ్రీకృష్ణుని విష్ణుత్వం మీద, శిశుపాలుని మూర్ఖత్వం మీద ఆ మాట వెలుగులను ప్రసరిస్తున్నది.